Pranayam Information in Marathi
प्राणायाम
प्राणायाम म्हणजे:
- प्राणायाम हा एक संस्कृत शब्द आहे ज्यामध्ये प्राण आणि आयु. प्राण म्हणजे आत्म-उत्साही जीवन शक्ती आणि आयुष म्हणजे विस्तार.
- प्राणायामाची व्याख्या विविध योगी तंत्रांद्वारे प्राणाचा विस्तार आणि नियंत्रण म्हणून केली जाऊ शकते. एक साध्या मार्गाने, आपण असे म्हणू शकतो की प्राणायाम म्हणजे व्यवस्थित उष्मायन आणि इनहेलेशन.
प्राणायमचे महत्त्व :
- प्राणायाम हे योगाचे महत्त्वपूर्ण घटक आहे जे शरीराच्या वेगवेगळ्या प्रणालींच्या योग्य कार्यावर थेट किंवा अप्रत्यक्षपणे प्रभावित करतात.
- जर आपण नियमितपणे प्राणायाम करत असाल तर ते श्वसन प्रणाली, परिसंचरण प्रणाली, पाचन तंत्र आणि अंतःस्रावी प्रणालीवर फायदेशीर प्रभाव दर्शवते.
- प्राणायामाने फुफ्फुसांना अधिक ऑक्सिजन आणि हृदयासाठी चांगले सुनिश्चित केले. प्राणायाम स्वायत्त नर्वस प्रणालीवर प्रभाव पाडते जे हृदयाचे प्रमाण, ग्रंथीसंबंधी स्राव, श्वसन, पाचन आणि रक्तदाब नियंत्रित करते.
प्राणायाम फायदे :
- प्राणायाम हे बुद्धिमत्तेचे प्रमुख आहे.
- ते शरीराला प्रकाश देते. रोग नष्ट करणारे म्हणून कार्य करते, जोश आणि शक्ती आणते.
- प्राणायामामुळे फुफ्फुसाच्या विस्तारामध्ये मदत होते ज्यामुळे त्याची कार्यक्षमता सुधारते आणि ते निरोगी बनते.
- हे ब्लड प्रेशर आणि हृदयरोगाचा सामना करण्यास देखील मदत करते; पाचन सोपे करते.
- प्राणायामामुळे मनाकडे स्थिरता आणि शांतता येते, मन एकाग्रता आणि मनाची स्थिरता वाढते. प्राणायाम शारीरिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक आनंदासाठी चांगले आहे.
- प्रणमायांनी स्वायत्त तंत्रिका तंत्र, सहानुभूतिशील तंत्रिका तंत्र आणि परजीवीच्या तंत्रिका तंत्रांना उत्तेजन दिले. ते तणाव, चिंता आणि तणाव कमी करण्यास मदत करते. हे निराशा, सुस्तपणा आणि सुस्ती देखील सुलभ करते.
प्राणायम कोण करणार नाही? :
- प्राणायामाने काळजीपूर्वक अभ्यास केला पाहिजे आणि शिक्षकांच्या मार्गदर्शनासह प्रगत प्राणायाम करणे चांगले आहे.
- मासिक धर्म आणि गर्भधारणा दरम्यान प्राणायामांची शिफारस केली जात नाही.
- हृदयविकाराच्या कोणत्याही स्वरुपाचे असलेले कोणीही, विशेषत: जर त्यांच्यात हृदयविकाराचा अलीकडील इतिहास असेल तर. कमी रक्तदाब असलेल्या लोकांना शिक्षक किंवा आयुर्वेदिक डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली प्राणायाम करावा लागतो.
- आपल्याला ताप, ब्रोन्कायटिस किंवा न्यूमोनिया असल्यास टाळा.
- विकिरण किंवा केमो थेरपीतून जात असलेले कोणीही.