Information of Morning Glory / मॉर्निंग ग्लोरीची माहिती :

• Ipomoea (batata)ह्या जातीपासून रताळी हे अमेरिकेतील सर्वात जास्त खाल्ले जाणारे अन्न मिळते. ती फुले पर्पल रंगांची असतात.
• ह्या वेलीची फुले, मुळ्या आणि बिया ह्यांचा फार पूर्वीपासून उपयोग केला जात होता. हि वेल प्लांट किंगडमच्या कन्व्हल्व्हुलेसी कुटुंबातील अर्गुरा,अस्त्रीपोमी, कॅतैस्तेजीया, कॅन्व्होव्हुलास ,इपोमिया, लेपिस्तेमोम,ओपार्क्युलीना, रीव्हिया, स्तीक्तोकार्डिया ह्या जातीतील आहेत.
• हि वेल दंव न पडणाऱ्या जमिनीत बारमाही असते आणि थंड हवामानात वर्षायु किंवा वार्षिक असते. हि मुळची जपान आणि मेक्सिकोची आहे आणि हि कोरड्या जमिनीत, दुष्काळात पण तग धरून राहते.
• पावसाळ्याचा पाऊस हिला पुरतो किंवा आठवड्यातून एकदा पाणी घातले तरी चालते. आणि सूर्यप्रकाश दिवसभर लागतो.
• ह्या वेलीला जोरात वारा सहन होत नाही आणि खूप पाणी टाकले तरी चालत नाही. शक्यतो जिराईत जमीन बरी असते.
• हिची मुळे 20 फुटापर्यंत जमिनीत जातात आणि जामिनावर पसरत जातात. त्यामुळे हि भराभर वाढत जाते. त्याच बरोबर ती इतर झाडांना पण मारते.
• वेगवेगळ्या रंगात ह्या वेली येतात. त्या म्हणजे गुलाबी, पर्पल, माग्नेतो,आणि पांढरा ह्या रंगांची फुले असलेल्या वेली.
• जरी हि दिवसाच फुलणारी असली तरी मूनफ्लॉवर म्हणून रात्री फुलणारी मॉर्निंग ग्लोरी ह्याच वर्गात मोडते. हिची पाने हृदयाच्या आकाराची असतात आणि जाळली तर आतषबाजीसारखे तारे पसरवितात.
• ह्या वेलीच्या पाश्चिमात्य देशात सनस्पॉट, हेवनली ब्लू, मूनफ्लॉवर, सायप्रस, कार्डीनल क्लायंबर अशा जाती आहेत.

Shape of Morning Glory / मॉर्निंग ग्लोरीचा आकार:

• ह्या वेलीच्या बिया खूप जड कवचाच्या असतात. जर हि वेल अंगणात किंवा घराबाहेर लावायची असेल तर त्या बिया आधी थोड्या ठेचायच्या आणि 12 ते 24 तास पाण्यात भिजवून मग लावायच्या.
• ह्या वेलीची रोपे बायोडीग्रडेबल पिशवीत लाऊन मग रोप जमिनीत लावावे लागते कारण ह्या वेलीला एका जमिनीतून काढून दुसऱ्या जमिनीत लावले तर ती वेल मरते.
• जर हि वेल भरपूर माजली आणि काढून टाकायची असेल तर नुसती कापून उपयोग होत नाही.त्यासाठी ग्लायफोस्फेट-2 वापरावे लागते. हिचे पुनरुत्पादन हमिंग बर्डच्या पराग वहनाने होते.
• हिच्या घंटेसारख्या आकर्षक रंगांच्या आणि सुंदर वासांच्या फुलाकडे पक्षी आकर्षित होतात.
• हमिंग बर्डला विशेषत: फुलाच्या आकाराचा मध गोळा करण्यास फायदा होतो. त्यामुळे ह्या पक्षाची पहिली पसंती ह्याच वेलीला आहे. विशेषत: इपोमिया नील, स्कार्लेट-ओ-हारा हि हमिंग बर्डची आवडती आहे.
• इपोमिया सिक्वालिकाहि वेल खाण्यासाठी म्हणून उपयुक्त आहे. तिला वाटर स्पिनच, ओंग-चोय, कांग कुंग, स्वाम्प कॅबेज अशी नावे आहेत.

Uses of Morning Glory / मॉर्निंग ग्लोरीचा वापर:

• हि पूर्व आणि साउथ वेस्ट आशिया मध्ये हिरवा भाजीपाला म्हणून लोकप्रिय आहे. तसेच रताळे हे पण खाण्यास उपयोगी ठरतात.
• हिच्या बियांचे अनेक ठिकाणी पूर्वीपासून वेगवेगळे उपयोग केले जात होते.
• चीन मध्ये औषध म्हणून वेलीचा उपयोग होत होता.हिच्या बियांमध्ये लायसर्जीक असिड असते, ते LSD सारखे सायकोअॅक्टिव असते.
• त्याने मेंदूला भ्रमल्यासारखे वाटते.मेसोअमेरिकन संस्कृतीमध्ये ह्यांच्या लॅटेक्सचा उपयोग ह्यातील सल्फरने रबर व्हलकानयझेशनसाठी करीत होते.
• अझटेक हा मेक्सिकोतील पुजारी ह्या वेलीचा हॅल्युसिनेनोजेन्तिक म्हणजे मेंदूत विभ्रम निर्माण करण्यासाठी करीत होते.
• हिच्या LSD सारख्या उपयोगामुळे अमेरिकेतील टेक्सास मध्ये हिला बंदी आहे. हिच्या बिया पण ज्यांना यकृतात बिघाड आहे त्यांनी घेतल्या तर भयंकर परिणाम होतात. बिया पेस्टीसाइड म्हणून पण वापरतात.